Als het aan Defensie ligt, krijgen militairen die een buitenlandse partner hebben, het nóg moeilijker. Tot op heden kon je pas in de problemen komen als die partner naar Nederland kwam en je ging samenwonen. Maar als het aan de minister ligt, kan ook een partner of vriend of vriendin die in het buitenland blijft wonen, jou je baan bij Defensie kosten!
Dat blijkt uit een brief die de minister op 5 februari naar de bonden heeft gestuurd. Die brief gaat over het ‘maatwerk’ voor de ongeveer 20 militairen die hun verklaring van geen bezwaar (VGB) verliezen omdat ze vóór 1 november 2013 met een partner zijn gaan samen wonen terwijl die partner uit een land komt dat aan Nederland (lees: de MIVD) geen persoonsgegevens verstrekt.
In dat geval kan Defensie de antecedenten (voorgeschiedenis) van de partner niet checken. En verliest de defensiemedewerker zijn of haar VGB . Dat betekent: ontslag.
Sinds 1 november 2013 is het beleid op het gebied van veiligheidsonderzoeken strenger geworden. De minister geeft toe, dat het vóór die datum niet echt duidelijk was dat je als militair het risico liep je baan te verliezen door een relatie met een buitenlandse partner. Onder druk van bonden en Tweede Kamer moest ze daarom met een ‘maatwerkregeling’ komen.
Die regeling heeft een prachtige naam gekregen: Tijdelijke voorziening intrekking VGB wegens onvoldoende gegevens partner, afgekort als TV.
Wat houdt die TV in?
Dat je voorlopig de stoep mag gaan schrobben en pennen mag gaan tellen. Als je mazzel hebt, kun je een opleiding in. Of zoals de minister schrijft: de commandant kan 'een samenstel van werkzaamheden opdragen ... waarvoor geen VGB is vereist'.
Zoals gezegd, die regeling geldt voor militairen die met hun buitenlandse partner samenwonen. Voor zo ver ze bekend zijn bij Defensie (20 personen zijn eind januari 2015 geschorst), zal Defensie ze zelf benaderen.
Woon je met een buitenlandse partner samen en weet de MIVD dat nog niet, dan krijg je tot 1 september de kans om dat te melden en te vragen of je een beroep kunt doen op de TV als je partner uit een land komt dat geen persoonsgegevens aan Nederland verstrekt.
Welke landen zijn dat? Dat wil de minister niet zeggen! Maar hier is wel een lijst met landen te vinden..
En nu?
Na 1 september 2015 kun je geen beroep meer doen op de TV. En in dat geval is het dus onmogelijk om militair te blijven als je een buitenlandse partner hebt uit een land dat geen persoonsgegevens aan Nederland verstrekt.
Maar het wordt nog erger ...
Zelfs als je partner niet in Nederland komt wonen, maar in het land van herkomst blijft, krijg je een groot probleem. Want Defensie wil het beleid rond de buitenlandse partner gaan aanscherpen.
Hoe?
Iedereen die na 1 september 2015 een 'affectieve relatie' heeft of krijgt met een man of vrouw uit een land dat geen persoonsgegevens aan Nederland verstrekt, gaat de VGB verliezen (en dus z’n werk bij Defensie). ‘Affectief’ betekent zoveel als ’een warm, liefdevol gevoel voor iemand hebben’.
Dus: je wordt verliefd op een meisje uit Turkije, die blijft daar wonen en jij raakt dus je werk kwijt want Turkije is een land dat geen persoonsgegevens aan Nederland verstrekt.
De VBM en BBTV vinden dat Defensie met het begrip 'affectieve relatie' meer vragen en problemen oproept dan oplossingen biedt. Het VGB-beleid wordt er niet helderder op en je kunt je afvragen of Defensie met het begrip 'affectieve relatie' de deur naar een nog verdergaande inmenging in privézaken van defensiepersoneel wagenwijd openzet. Dat is ongewenst.
De VBM en BBTV adviseren alle leden die in een soortgelijke omstandigheid verkeren, om voor advies contact op te nemen met de bond: tel. 070 3155111 (vraag naar de helpdesk).
Achtergrondinfo: Waarom een VGB maatwerkregeling?
De maatwerkregeling geldt voor militairen die 'overvallen' zijn door de 'aangepaste' VGB-regeling per 1 november 2013.
Defensie (de Militaire Inlichtingen en Veiligheids Dienst = MIVD) gaat voor een veiligheidsonderzoek de gangen na van de militair zelf en van zijn/haar partner in de 5 jaar voor de start van het onderzoek. Na het onderzoek kan Defensie een VGB verstrekken. Dat is nodig om een vertrouwensfunctie – een militair heeft per definitie zo'n functie – te kunnen uitoefenen.
In de periode voor 1 november 2013 is deze informatie onvoldoende bekend gesteld, zo geeft Defensie toe. Dat kan betekenen dat militairen zich niet altijd bewust waren van het risico van het aangaan van een relatie met een buitenlandse partner. Als die partner uit een land komt met een inlichtingendienst waarmee Nederlandse inlichtingendiensten niet samenwerken, dan kan Defensie geen VGB verstrekken.
De minister heeft in mei 2014 toegezegd een maatwerkregeling te zullen maken. De ongeveer 20 militairen die hiervoor in aanmerking komen, krijgen geen ontslag, ook al hebben zij geen VGB. De maatwerk-periode eindigt op het moment dat de buitenlandse partner 5 jaar in Nederland woont.