Een aantal BBTV-leden zit op dit moment in Litouwen (als onderdeel van de enhanced Forward Presence). Sommigen vragen zich af of ze na terugkomst recht hebben op de veteranenstatus. Een meer dan logische vraag, want deze militairen en hun collega’s worden 6 maanden lang in het buitenland ingezet. Ze bereiden zich erop voor als een missie, het wordt beleefd als een missie en het thuisfront ervaart het als een missie. Maar is het dat ook? En krijg je dan de veteranenstatus na afloop?

De Tweede Kamer heeft in de Veteranenwet vastgelegd wanneer een persoon de veteranenstatus krijgt toegekend. Volgens die wet is een veteraan:

‘’De militair, de gewezen militair, of de gewezen dienstplichtige, van de Nederlandse krijgsmacht, dan wel van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger, en ook van het vaarplichtig koopvaardijpersoneel, die het Koninkrijk der Nederlanden heeft gediend onder oorlogsomstandigheden dan wel heeft deelgenomen aan een missie ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde voor zover deze missie bij regeling van Onze Minister is aangewezen.”

Met andere woorden, kort door de bocht samengevat: een veteraan is een militair (actief of uit dienst) die onder oorlogsomstandigheden of in een internationale rechtsorde-missie heeft gediend.

De vraag is nu: wordt de enhanced Forward Presence (eFP) in Litouwen als zodanig aangemerkt? Het antwoord daarop is kort: nee.

Om de veteranenstatus te krijgen moet de inzet dus onder oorlogsomstandigheden hebben plaatsgevonden of ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde (ook wel peacekeeping genoemd). eFP is een gezamenlijke NAVO-verdediging binnen het bondgenootschap en valt daardoor niet onder de gestelde eisen uit de Veteranenwet. Een officiële uitzending of missie is het dus niet, ook al voelt dat misschien wel zo.

Erkenning en waardering

Om personeel dat in Litouwen is ingezet tóch te eren met erkenning en waardering, heeft de minister van Defensie (met terugwerkende kracht) besloten om herinneringsmedailles uit te reiken. De Commandant der Strijdkrachten reikte in 2021 het eerste eremetaal uit aan de in 2017 en 2018 ingezette defensiecollega’s. De rest – inmiddels zo’n 3000 militairen – kregen en krijgen de medaille bij de eigen eenheid.

Op 27 januari 2022 heeft de hoogste ambtenarenrechter, de Centrale Raad van Beroep, een belangrijke uitspraak gedaan over het beroep van een groep cadetten.

Ze waren in beroep gegaan omdat ze na afronding van hun Korte Officiersopleiding (KOO) én vóٕór het begin van hun Vaktechnische Opleiding (VTO) waren bevorderd tot vaandrig/kornet en niet tot tweede luitenant. De reden hiervoor was dat cadetten die de Militair Wetenschappelijk Opleiding afronden, vóór aanvang van hun VTO wel meteen tot tweede luitenant worden bevorderd. De Raad stelde vast dat op het moment van afronding van de KOO en MWO dezelfde eindeisen gelden en ook dat de VTO voor zowel KOO- als MWO-cadetten hetzelfde is. Daarom is het in strijd met het gelijkheidsbeginsel dat KOO-cadetten na afronding van de KOO niet ook meteen tot tweede luitenant worden bevorderd. We adviseren om KOO-cadetten die nog bevorderd moeten worden of die al bevorderd zijn, te mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. We zullen u dan verder adviseren.

(Foto: sgt Cristian Schrik)

Defensie en de vakbonden hebben de ambitie uitgesproken om voor de zomer tot een arbeidsvoorwaardenresultaat te komen.

Met het aantreden van een nieuw kabinet en het gesloten regeerakkoord zijn de omstandigheden om dat mogelijk maken gewijzigd. De veranderingen ten opzichte van vorig jaar bieden voldoende perspectief om de gesprekken te hervatten. Dit is de uitkomst van het sectoroverleg Defensie, dat op uitnodiging van de staatssecretaris op 8 februari heeft plaatsgevonden.

Zowel Defensie als de vakbonden onderkennen het belang om op korte termijn zichtbare stappen te laten zien aan het defensiepersoneel op het gebied van loonontwikkeling en de ontwikkeling van een nieuw loongebouw. Volgende week vinden de eerste verkenningen plaats over welke onderwerpen een nieuw akkoord moet bevatten.

(Foto: Phil Nijhuis)

Defensie heeft in september 2021 een voorstel gedaan betreffende de Aanstellingspremies en rijbewijsmaatregel voor het jaar 2022. Niet alle bonden waren enthousiast over het voorstel. Maar omdat 2022 met rasse schreden naderde, hebben ze medio december toch maar hun fiat gegeven. Daarmee zijn de hieronder volgende premies een feit.

De nieuwe oorlogsfilm Do not hesitate is de Nederlandse inzending voor Beste Internationale Film voor de Oscars van 2022. Do not hesitate is een indringende psychologische thriller, waarin drie jonge militairen worden uitgezonden naar het Midden-Oosten. De acteurs hebben geen defensie-achtergrond, en kregen daarom maandenlang de tijd om zich op hun militaire rol voor te bereiden. Maar hoe maak je van acteurs ‘echte’ militairen? XRcise interviewde aanstormend acteur Joes Brauers (22), die een van de hoofdrollen vertolkt.

Gefeliciteerd, de film is in première gegaan en staat op de longlist voor de Oscars. Hoe heb je de afgelopen tijd beleefd?

Joes: ‘’Ja, echt geweldig. De film wordt goed ontvangen in de pers en door het publiek (Do not hesitate krijgt in de meeste grote kranten 4 sterren, red.). Daar ben ik oprecht heel blij mee. Tegelijkertijd baal ik ook dat de corona-maatregelen nu veel mensen buiten de bioscoop houdt. Maar de eerste reacties zijn lovend, en het maakt veel los, ook onder (families van) veteranen. Heel bijzonder om te zien.’’

Je kreeg van de regisseur vooraf de opdracht om in 10 maanden tijd te transformeren in korporaal Erik; de militair die je in de film speelt. Waarom vond hij dat belangrijk?

‘’Regisseur Shariff Korver zei: kom na de voorbereidingsperiode niet als ‘een militair’ op de set, maar als ‘militair Erik’. Hij vertelde met andere woorden dat ik geen ‘soldaatje moest gaan spelen’ in de film. Dat werkt niet. Omdat je als acteur zonder defensie-ervaring al zo veel moet leren over het militair-zijn, ben je snel geneigd om je alleen daarop te focussen. Maar dan vergeet je van de militair óók een mens te maken. Dan krijgt de rol geen karakter.’’

Hoe ben je je gaan voorbereiden?

‘’Op verschillende manieren. Ik ben flink aan kracht- en conditietraining gaan doen, om er fysiek als een fitte militair uit te zien. Ik kwam uiteindelijk 8 kilo in spiermassa aan. Maar we hebben ook met verschillende veteranen gesproken, om uit de eerste hand verhalen over uitzendingen te horen. Daarnaast hebben we veel filmmateriaal en documentatie van Defensie bekeken om te zien hoe de opleidingen in elkaar zitten, hoe militairen zich voorbereiden op een missie en hoe ze van een uitzending terugkomen. Ik heb uiteindelijk tientallen docu’s gezien, zoals ‘De uitverkorenen’ over het Korps Mariniers bijvoorbeeld. Ik keek dan wat voor soort jongens ik voorbij zag komen, wat hun drijfveren zijn, en hoe ze onderling communiceren. Maar ook wat voor type militair de opleiding haalt en welk niet en wat het nou eigenlijk betekent om ‘geschikt’ te zijn. Door goed te observeren, kon ik mijn personage langzaam vormgeven.’’

Je kreeg als voorbereiding ook een militaire training. Hoe zag dat eruit?

‘’De filmmaatschappij had een militair adviseur ingehuurd; oud-commando Wesley de Blij. Hij is als militair en beveiliger meerdere keren in Afghanistan geweest. Met hem hebben we wekenlang gerepeteerd om alle militaire handelingen in de film zo echt mogelijk te laten lijken. We hebben samen patrouilles gelopen, wapenhandelingen verricht en zelfs een kip geslacht tijdens een survivalinstructie. Vooral het omgaan met onze persoonlijke wapens was belangrijk, want die heb je natuurlijk de hele tijd om je lijf hangen in de film – net als in de realiteit. We hebben eindeloos met de wapens gelopen; hoe hou ik het vast, hoe maak ik het schoon, hoe zorg ik dat ik het wapen nevernooit op een van mijn maten richt. We moesten het bewustzijn ontwikkelen dat je áltijd weet waar je loop heen wijst.’’

Werd je na al die voorbereidingen ook langzaam de ‘militair Erik’, die je in de film wilde zijn?

‘’Het viel me op dat de jongens en meiden die voor Defensie gaan werken, op jonge leeftijd in een superprofessionele en gestructureerde organisatie terechtkomen. De discipline en toewijding die ze opdoen, zetten ze in om iets te betekenen voor de wereld, om anderen te helpen en om te kunnen ingrijpen tijdens noodsituaties. Die mindset wilde ik als belangrijkste eigenschap in mijn personage stoppen. Erik moest voor mijn gevoel écht iemand zijn met een sterk moreel kompas, die het verschil wil maken en daar ook naar handelt. Daarnaast had de scriptschrijver bedacht dat Erik ook drummer is. En om daar feeling mee te krijgen, ben ik drumlessen gaan nemen. Ik vond het idee goed gevonden van de schrijver, want het leger heeft, net als drummen, ook een soort ritmische structuur. Eriks manier van bewegen en motoriek lijken dan ook op die van een drummer, en daarom trommelt hij met z’n vingers overal op. Door die details kon ik het personage meer en meer gestalte geven.’’

In de film kom jij met twee collega’s (de militairen Roy en Thomas) vast te zitten in woestijngebied nadat jullie pantservoertuig het begeeft. Vervolgens breekt – zonder het plot weg te geven – de pleuris uit. Waar gaat de film volgens jou over?

‘’Wij, de drie jonge militairen, zijn goed getraind en helemaal klaar voor onze uitzending, maar komen tijdens een actie buiten de poort in een situatie terecht, die van alle training afwijkt, en we moeten improviseren. We zijn van de buitenwereld afgesneden en moeten volledig zelfstandig handelen. De film gaat over verantwoordelijkheid nemen, en over twijfel. In een crisissituatie krijg je als manschap orders en ligt de verantwoordelijkheid uiteindelijk niet bij jou, maar wat als dat ineens wel zo is, omdat er geen commandant of kader meer is? Wat doe je in nood, als je het zware gewicht van de juiste beslissing op je schouders voelt drukken? Daar gaat de film in mijn ogen over.’’

Lees het volledige interview in de volgende XRcise (nummer 139, verschijningsdatum 24 december).

De film Do not hesitate draait na de lockdown weer in de bioscopen.

MARN1VB Chiem van Beljouw is met zijn 25 levensjaren veruit het jongste lid van het Algemeen Bestuur (AB) van defensievakbond BBTV/VBM. Als bestuurslid is hij onder meer verantwoordelijk voor het maken van beleid en de uitvoering ervan. Maar waarom wilde hij, als jonge militair, eigenlijk graag het AB in? En waarom vindt Chiem dat meer jonge defensiemedewerkers zich voor hun bond of de medezeggenschap zouden moeten inzetten? De redactie sprak met marinier-verbindelaar Van Beljouw, die net terug is van een uitzending naar Irak.

Uitgezonden naar Mali: waar heb je recht op?

90 collega’s van de luchtmacht zijn momenteel uitgezonden naar Bamako, de hoofdstad van Mali. Nederland ondersteunt daarmee de VN-missie Minusma met een C-130 Hercules-transportvliegtuig, inclusief bemanning en ondersteunend personeel. De militairen opereren vanuit Bamako en kunnen in het hele land worden ingezet. Maar waar heb je eigenlijk recht op als je wordt uitgezonden? En waar heb je géén recht op? We zetten het voor je op een rij.

Op 2 december 2021 is in de vergadering van de bonden met Defensie duidelijk geworden dat alle centrales (bonden) hebben aangegeven tegen het “maximaal haalbare pakket binnen de AVW-ruimte van Defensie” te zijn. Er is dus geen nieuwe cao.

Ook uit de poll die Defensie zelf onder de medewerkers heeft gehouden bleek een overgrote meerderheid van de respondenten (78%) tegen het pakket te zijn.

De dag na dit overleg hebben de Minister van Defensie, de Secretaris-Generaal en de CDS, in een bericht op het intranet, een mail aan alle medewerkers en op het internet informatie verstrekt over het overleg die, naar onze mening, onjuist en suggestief is.

De vakbonden hebben donderdag 2 december 2021 een eensgezind ‘Nee’ uitgesproken over de uitkomst van de arbeidsvoorwaardenbesprekingen (de nieuwe cao). Defensie en de centrales (de bonden) troffen elkaar in een vergadering van het Sector Overleg Defensie.

De vakbonden hebben vanwege aangescherpte coronamaatregelen de gezamenlijke informatiebijeenkomsten over de uitkomst van de arbeidsvoorwaardenbesprekingen voor 2021 moeten annuleren.

Om iedereen toch nog zo goed mogelijk te informeren, is de presentatie die voor de informatiebijeenkomsten is gemaakt, door de bonden ingesproken en online gezet.

In de beschrijving onder de video zie je tijdcodes staan. Als je niet de hele presentatie wilt bekijken, kun je daarmee alleen die delen bekijken waarin je geïnteresseerd bent.

Zoals eerder gemeld houden alle bonden ook nog hun eigen achterbanraadpleging. Wij roepen alle leden vooral op om hun stem te laten horen. Alleen dan ben je ervan verzekerd dat wat jij vindt van dit cao-voorstel voor 2021, wordt meegenomen om te bepalen of er voldoende draagvlak is voor de uitkomst van de arbeidsvoorwaardenbesprekingen.