Heb jij je aangemeld bij de BBTV Belastingservice en heb je onlangs een brief van de Belastingdienst met machtigingscode ontvangen?

Het huidige Arbeidsvoorwaardenakkoord (ook wel: 'cao') loopt eind 2023 af. Eerder vroegen wij of jij suggesties hebt voor de onderhandelingen voor een volgende cao.

Maar we willen ook graag op bepaalde momenten kunnen 'sparren' over dit onderwerp. Daarom willen we een Adviesgroep Arbeidsvoorwaarden oprichten. Deze Adviesgroep wordt ingesteld als er voldoende animo voor is, vanuit alle hoeken van de organisatie, zodat alle groepen vertegenwoordigd zijn.

Wil jij hier wel aan meewerken?

Reageer voor 15 maart aanstaande via: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Welk onderwerp móet volgens jou op tafel bij de onderhandelingen voor nieuwe arbeidsvoorwaarden? De cao voor defensiepersoneel (eigenlijk: arbeidsvoorwaarden-akkoord) loopt eind 2023 af.

De BBTV wil vóór 1 januari 2024 een nieuw akkoord sluiten, dat daar direct op aansluit.

Wat vind jij als BBTV-lid belangrijk? Laat het ons weten! Wij horen het graag. Daarom het verzoek: geef aan welke onderwerpen voor jou belangrijk zijn om mee te nemen in de onderhandelingen met Defensie. Verzoek: maak dit vóór 15 maart 2023 aan ons kenbaar, via e-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Dan kunnen wij jouw inbreng eventueel meenemen bij het opstellen van onze inzetbrief. Die inzetbrief is de start van de onderhandelingen. Bedankt alvast voor jouw input!

Interview krijgsmachtadjudant

Adjudant Rob van Haastrecht werd na een veelzijdige, operationele loopbaan – die zich uitstrekte van De West tot LO/Sport en van POTOM-instructeur tot NLMARSOF – de hoogste onderofficier van Defensie: krijgsmachtadjudant. In deze functie is hij de schakel tussen de CDS en de onderofficieren en manschappen. XRcise sprak adjudant Van Haastrecht in zijn werkkamer op het Haagse Ministerie van Defensie.

Wat heeft u het meest verbaasd in Den Haag, tussen de defensieambtenaren en krijgsmacht-top?

‘’Toen ik operationeel geplaatst was, had ik het nooit zo in de gaten: maar uiteindelijk is Defensie natuurlijk een instrument van de politiek. Wat me echt verbaasd heeft, is wat er allemaal voorafgaat aan het uitzenden van een eenheid. Daar zijn hele volksstammen bij betrokken. Er moet heel breed draagvlak voor een uitzending komen, ook internationaal. Wat me ook opviel, is dat er hier veel met papier geschoven wordt, haha. Maar goed, dat hoort natuurlijk gewoon bij een ministerie. Maar neem van mij aan; in Den Haag weten ze echt wel wat er leeft en speelt onder onze militairen.’’

Hoe maakt u de vertaalslag van Den Haag naar de manschappen en onderofficieren in het land?

‘’Ik hoop tijdens mijn werkbezoeken duidelijk te kunnen maken waarom bepaalde beslissingen wel of niet genomen worden. Vooral over beleid dat collega’s echt raakt, zoals het salaris of arbeidsvoorwaarden. Ik hoor wel eens: ‘regel dat even en doe er gewoon wat geld bij’. Maar de realiteit is natuurlijk dat de politiek bepaalt hoeveel het Ministerie van Financiën aan Defensie mag uitkeren. En daarnaast zijn de geldstromen gescheiden: er worden geen vliegtuigen aan de grond gehouden om bijvoorbeeld de salarissen te verhogen. Over dat soort zaken ga ik in het land het gesprek aan. Maar andersom geldt hetzelfde; ik zie het ook als mijn taak om de stem van de werkvloer hier in Den Haag te laten horen.’’

Defensie is onlangs begonnen met het verstrekken van het interim-GVT. Hoe verloopt dat proces in uw ogen?

‘’Het hele project DOKS (Defensie Operationeel Kleding Systeem) heeft veel te lang geduurd, daar moeten we gewoon eerlijk over zijn. De nieuwe gevechtskleding had er al lang moeten zijn. Op oefening zie je soms een bij elkaar geraapt allegaartje van Woodland en VOSS-uitrusting met NFP-camouflage. Daar moet het interim-GVT nu voorlopig een einde aan maken. Kleding is emotie en je uniform is een deel van je identiteit. Daarom hebben we ook flink druk gezet op de uitrol van het interim. Eenheden die nu gepast hebben, krijgen het pak ASAP geleverd. Nieuwe leveringen gaan nog wel via het KPU-magazijn, maar worden zo snel als mogelijk naar de eenheid doorgezet. Zo willen we de druk op de ketel houden.’’

Defensie en de bonden bereikten onlangs een arbeidsvoorwaardenakkoord. Welke reacties op het akkoord vangt u op de werkvloer op?

‘’Ik hoor overwegend positieve geluiden. Er is financieel het nodige gerepareerd en dat was hoog tijd. Met name de lagere rangen kregen gewoon slecht betaald voor hun werk. Dat is gelukkig verbeterd en ook het verouderde loongebouw gaat nog op de schop. Daarnaast hebben we nu wel met inflatie en stijgende prijzen te maken. Dat treft ook (jonge) militairen. Wij maken ons hard om komende tijd extra aandacht te besteden aan geldzorgen en schuldhulpverlening. In onze podcast PLATOON willen we met onderofficieren bespreken hoe je signalen van collega’s met geldproblemen opvangt en hoe je hen de juiste hulproute kunt wijzen. Geldzorgen moeten bespreekbaar zijn. Vóór het bereiken van het cao-akkoord heb ik schrijnende verhalen gehoord over manschappen die hun benzine niet meer konden betalen, en daarom maar in hun auto gingen slapen naast de kazerne. Dat doet mij pijn. Het is aan ons allemaal om daar alert op te zijn. Defensie heeft intern een heel professioneel vangnet dat hulp kan bieden en zo’n collega echt weer goed op weg kan helpen.’’

Mentale gezondheid onder militairen vindt u een belangrijk thema. Wat heeft Defensie op dat vlak verbeterd afgelopen tijd?

‘’Fysieke en mentale gezondheid zijn voor mij onlosmakelijk met elkaar verboden. Vroeger was er maar weinig aandacht voor de mentale component. Daarin hebben we gelukkig een inhaalslag gemaakt. Zo wordt er nu in de opleidingen aandacht besteed aan stressmanagement – hoe herken je stress bij jezelf? En wat moet je dan vervolgens doen? Ook in trainingen voor militaire leiders is er meer ruimte ingericht voor mentale zorg – hoe herken ik psychische problematiek in mijn peloton of geweergroep? Wat kan ik daaraan doen? Daarnaast zijn er ook allerlei platforms bijgekomen, zoals KNAK bijvoorbeeld. KNAK is opgericht door sergeant der mariniers Robin Imthorn en Marechaussee-teamleider Renaldo Ishaak. Op dat platform, dat wij als Defensie steunen, wordt zichtbaarheid gegeven aan mentale gezondheid en PTSS. Dit soort projecten en initiatieven probeer ik altijd een goede duw in de rug te geven, ook op de NOOC (Nationale Onderofficiers Conferentie) bijvoorbeeld. Hoe meer aandacht ervoor is, hoe beter. Zo wil ik nog voor mijn FLO (functioneel leeftijdsontslag) volgend jaar een seminar over mentale gezondheid organiseren.’’

CV Rob van Haastrecht

1988 Mariniersopleiding - Van Ghentkazerne

aansluitend plaatsing Doorn

diverse opleidingen, zoals para-, berg- en wintertraining

1992 Uitzending Cambodja

1993 Opleiding Bijzondere Bijstandseenheid (BBE)

1994 Uitzending voormalig Joegoslavië

1995 Onderofficiersopleiding

1996 Opv. Ploegcommandant BBE, vuurwapendocent, diverse uitzendingen

1998 Baksmeester Initiële Mariniersopleiding

aansluitend de opleiding Instructeur Fysieke Training en Sport

en baksmeester bij de POTOM

2003 Geweergroepscommandant 3^e MARNSBAT op Aruba

aansluitend commandant boardingteam drugsbestrijding

2006 Instructeur POTOM

2008 Opv. pelotonscommandant bij NLMARSOF

2010 Adjudant bij 2^e MARNSBAT

aansluitend Chef der Equipage in Kunduz, Afghanistan

2013 Chef Opleidingsafdeling MOC

2016 Korpsadjudant Korps Mariniers

2020 Krijgsmachtadjudant

Het personeelstekort blijft erg groot. Momenteel staan er 8.800 vacatures bij Defensie open. Hoe moeten we het tekort te lijf gaan?

‘’Er moet meer bewustwording over de krijgsmacht komen in de maatschappij. We moeten geen organisatie zijn waar jongeren heengaan die even niet weten wat ze willen. Defensie moet echt een morele keuze worden; een organisatie waar je heengaat om je voor een aantal jaar in te zetten voor je land. Dat moeten we via campagnes duidelijk gaan maken. Ja, bij Defensie word je gevormd, kun je opleidingen volgen en zie je wat van de wereld. Maar het moet daarnaast een bewuste keuze worden, zeker in deze tijden waarin vrijheid niet vanzelfsprekend is. Je moet als jonge Nederlander het gevoel krijgen dat je aan die vrijheid wil bijdragen. En wij moeten als organisatie vervolgens laten zien dat we trots zijn op de mensen die de keuze gemaakt hebben om militair te worden.

Om het tekort tegen te gaan moeten we ook vol inzetten op behoud van (goed) personeel. We moeten goed werkgeverschap laten zien en mensen ontwikkelkansen geven. Daar zie ik ook een rol weggelegd voor de onderofficier, die zijn mensen kan stimuleren een loopbaan binnen de krijgsmacht uit te zetten.’’

U bent bij veel verschillende defensieopleidingen betrokken geweest. Wat maakt iemand tot een goede militaire opleider?

‘’Je moet goed kunnen differentiëren. In een klas van 20 mensen zitten ontwikkelingsverschillen. De ene cursist loopt wat voor op een ander met bijvoorbeeld navigatie-skills, en een ander loopt weer achter op fysiek vlak. Als je daar oog voor hebt en ieder individu kunt prikkelen of uitdagen naar een niveau hoger te komen, ben je een goede opleider. Daarnaast moet je als instructeur een groep kunnen smeden en de cursisten een bepaalde attitude kunnen bijbrengen. Opleiden is echt een vak, waarbij veel meer komt kijken dan alleen vormen en drillen. Als instructeur ben je ook coach, ontwikkelaar en mentor. En zo moeten we het vak ook benaderen.’’

Volgend jaar gaat u met FLO. Wat zijn uw plannen?

‘’Dat weet ik nog niet precies. Ik mag in ieder geval niet te veel thuis komen zitten van mijn vrouw. Ik speel sinds een paar jaar met veel plezier golf, dus misschien word ik wel Marshall. Kan ik daar mooi iedereen in de gaten houden en een beetje de orde bewaken, haha.’’

Het actief dienende defensiepersoneel krijgt in maart een bijzondere beloning van 300 euro netto uitgekeerd. Minister van Defensie Kajsa Ollongren, staatssecretaris Christophe van der Maat en de vakbonden hebben hiertoe vandaag besloten omdat de oorlog in Oekraïne ook komend jaar een zware wissel zal trekken op de gehele Defensieorganisatie en haar mensen. Het gaat dan o.a. om de operationele inzet aan de oostgrens, het extra werk als gevolg van de leveranties van materieel en het geven van militaire trainingen. Het grote aantal vacatures doet zich hierbij duidelijker voelen dan ooit. Omdat deze extra werkdruk het komende jaar blijft bestaan, krijgt het personeel in maart de extra beloning bij het salaris uitgekeerd.

Hieronder vind je een link naar de salaristabellen. Deze gelden vanaf 1 januari 2023. Let op: de salarisverhoging van 1 januari 2023 (3,65%) is hierin nog NIET verwerkt.

Aanvullend geboorteverlof

Krijg jij binnenkort een kleine? Dan is het goed om te weten dat het opnemen van extra geboorteverlof onlangs gemakkelijker is gemaakt. Tot 1 september 2022 kregen defensiemedewerkers namelijk 75% van het salaris betaald bij het opnemen van aanvullend geboorteverlof. Sinds 1 september betaalt Defensie 100% van het salaris bij het opnemen van aanvullend geboorteverlof. Deze wijziging is een onderdeel van het Arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023. Met deze regeling wordt één van de drempels om aanvullend geboorteverlof op te nemen verder verlaagd.

Meer info? Kijk op intranet bij de pagina ‘geboorteverlof’.

BBTV dient ingebrekestelling in

BBTV-juristen hebben in de afgelopen maanden voor talloze Korte Officiers Opleiding (KOO)-cadetten die na afronding van hun KMA-opleiding niet direct tot tweede luitenant waren bevorderd, een bezwaarschrift ingediend. Defensie heeft daarop besloten dat deze cadetten die op of omstreeks 27 januari 2022 hun opleiding hebben afgerond, vóór aanvang van de Vaktechnische Opleiding worden bevorderd. Goed nieuws voor deze cadetten dus!

Goed werkgeverschap

Maar Defensie heeft nog altijd géén knoop doorgehakt over de vraag hoe ze wil omgaan met de bezwaren van al die (voormalig) KOO-cadetten die met terugwerkende kracht bevorderd willen worden tot tweede luitenant. De BBTV heeft Defensie ruim de tijd gegeven om hierin een standpunt te bepalen. Dat heeft Defensie echter nog altijd níet gedaan. Daarom hebben wij een ingebrekestelling ingediend. Hiermee willen we bereiken dat Defensie op korte termijn beslissingen gaat nemen op de ingediende bezwaren. Wij hopen nog altijd dat Defensie ook hierover een besluit neemt dat blijk geeft van goed werkgeverschap. Wordt vervolgd dus!

Contactpersonen noodgeval

Zijn jouw contactpersonen goed geregistreerd? Het blijkt nog te vaak voor te komen dat de registratie van ‘contactpersonen bij noodgeval’ niet op orde is. Defensiemedewerkers zijn zelf verantwoordelijk voor het aanpassen en bijhouden van deze persoonsgegevens. Zijn je gegevens niet up-to-date? Dan is het bij een noodsituatie lastig om de juiste contactpersonen (snel) te achterhalen. Dat wil je uiteraard voorkomen. Militairen die worden uitgezonden, wordt aangeraden om minimaal twee ‘Contactpersonen noodgeval’ te registreren. Je gegevens checken en eventueel updaten? Kijk bij de Selfservice-app, en dan bij: ‘Persoonlijke gegevens’.

Interview met sergeant-majoor der mariniers Dani van de Weijer

Wil jij je inzetten voor de belangen van je defensie-collega’s? Verschillende afdelingsbesturen van de BBTV en VBM kunnen nog versterking gebruiken. Als afdelingsbestuurder lever je een waardevolle bijdrage, zonder dat het veel tijd hoeft te kosten. Het gaat om vrijwilligerswerk, maar wel met een onkostenvergoeding.

SMJR Dani van de Weijer (39) is één van onze afdelingsbestuurders. Hij maakt deel uit van de afdeling Doorn. De BBTV-redactie sprak Dani op het vakbondskantoor in Den Haag.

Hoe ziet jouw loopbaan eruit?

“Ik ben opgekomen in 2001, in 2003 via de genie (assault engineers) naar Irak gegaan, in 2005 en 2006 naar Afghanistan met TACP, wat staat voor Tactical air control party, dus het aansturen van vliegtuigen. In 2008 de onderofficiersopleiding. Toen naar Texel bij de bootgroep, in 2012 naar Somalië en counter drugs-operaties in de West. In 2013 sergeant geworden. In 2015 naar Curaçao voor Bureau Operaties (N3). Toen naar opleidingsland, instructeur tactische communicatie. In 2019 weer operationeel op Texel en daarna voor noodhulp naar de Bahama’s, haha, ik ben echt overal geweest.”

Wat vind jij van de Defensienota 2022?

“In eerste instantie zeg ik: fantastisch. Bij het Korps Mariniers krijgen we de 120mm terug, de marine krijgt kruisraketten, er komen meer vliegtuigen. En dat is broodnodig, want we moeten Defensie nu echt repareren. Er is bijvoorbeeld nog steeds niet voldoende munitie, ook niet voor klein kaliber wapens. Het geld is er, maar het probleem van de tekorten is daarmee nog niet opgelost.

Als ik even uitzoom en naar Defensie in het algemeen kijk, dan zijn wij ingericht om te bezuinigen en niet om geld uit te geven. Waar ik bang voor ben is dat we allemaal kleine projectjes krijgen die vervolgens doodbloeden. We moeten oppassen dat we die fout niet gaan maken.”

Welke toekomst zie je voor jezelf binnen Defensie?

“Ik moet nog 22 jaar en voor mij zijn leuke en mooie functies belangrijk. Na mijn huidige functie ga ik waarschijnlijk varen op de Johan de Witt. Ik ga niet drie jaar een functie doen waar ik niets aan vind, alleen voor de strepen. Dat elitaire: ‘Ik ben marinier en de rest stelt niets voor’, past helemaal niet bij mij. Ik heb van alles gedaan en wil me niet focussen op maar 1 krijgsmachtdeel.”

Waarom ben je afdelingsbestuurder geworden?

“Ik wilde inspraak hebben in de arbeidsvoorwaarden en wat er verder allemaal speelt. Daarnaast zag ik dat veel ‘grijze postduiven’ (ouderen) bestuursfuncties binnen de vakbond bekleden. Begrijp me niet verkeerd, ik heb respect daarvoor, maar zij voelen minder goed de pijn die wij voelen op de werkvloer.”

Wil jij je net als SMJR Van de Weijer ook inzetten voor het defensiepersoneel? Stuur dan een mailtje naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Defensie en de bonden hebben zich de afgelopen weken intensief over meerdere onduidelijkheden gebogen, die voortkomen uit de afspraken die in het arbeidsvoorwaardenakkoord staan.

Een tweetal van deze onduidelijkheden is weggenomen. Andere worden nog getackeld.

Voor de overgang van het oude bezoldigingsstelsel naar het nieuwe bezoldigingsstelsel zijn meerdere overzichten gemaakt, die militairen snel duidelijk (zouden moeten) maken wat de nieuwe bezoldiging is en op welke manier van de oude tabel in de nieuwe tabel wordt ingestapt.

Welke volgorde?

Onduidelijk bleef tot nu wat er gebeurt als militairen op het zogenoemde transitiemoment (1 januari) óók bevorderd worden of een periodiek ontvangen. Voor de inschaling in de nieuwe bezoldigingstabel maakt het namelijk uit óf eerst de bevordering wordt genomen en dan de transitietabel wordt toegepast óf andersom. Hetzelfde geldt bij de toekenning van een periodiek.

Over deze situaties hebben Defensie en de bonden in het akkoord geen expliciete afspraken gemaakt. De noodzaak om dat wel te doen is er dus zeker, zoals hierboven is beschreven. Daarbij werd duidelijk dat niet duidelijk gezegd kan worden dat de ene volgorde beter uitvalt dan de andere. Voor sommige militairen is het financiële effect groter als bijvoorbeeld eerst een bevordering wordt genomen en dan de transitietabel wordt toegepast, maar voor anderen valt de volgorde 'eerst transitietabel en dan bevordering' het best uit.

De beste uitkomst wordt toegepast

Om aan dit dilemma een einde te maken, zonder wie dan ook 'te benadelen', hebben Defensie en de bonden onlangs een aanvullende afspraak gemaakt, die in essentie kan worden samengevat als: in genoemde situaties zal de beste uitkomst worden toegepast!

Inzicht in menselijk gedrag als effectief wapen

Communication and Engagement (C&E) richt zich tijdens militaire operaties op inzichten in het menselijk gedrag. Dat is niet nieuw: de Romeinen waren er al heer en meester in. Maar wat is het precies en hoe werkt het nou eigenlijk: hoe gebruik je kennis over menselijk gedrag in een missiegebied? En hoe versla je de vijand ermee? XRcise sprak met dr. Miriam de Graaff, hoofd Joint Expertisecentrum C&E (JEC C&E), Majoor Jorn Overheul, plaatsvervangend hoofd van het JEC C&E, en LTZ1 LD Waldo Dirks MSc, kenniswerker bij de eenheid.

Hoe wordt C&E binnen de krijgsmacht ingezet?

Jorn: ‘’Bij het 'klassieke' militaire optreden wordt er veel aandacht besteed aan het terrein, tactisch optreden, inlichtingen en dreiging van de vijand. Maar de oorzaak van het conflict bestaat uit véél meer dan dat. Wij kijken met een andere bril: welke bevolkingsgroepen zijn er? Welke cognitieve effecten ('tussen de oren') kunnen we bereiken? Wat zijn drijfveren van bepaalde groepen? We richten ons dus op de gehele menselijke omgeving.''
Waldo: ''De afgelopen jaren is er meer focus gekomen op beïnvloeding van de tegenstander. Je wil namelijk hun 'will to fight' breken. Als je een gevecht wint, heb je de oorlog nog niet gewonnen - daar is meer voor nodig.''
Miriam: ''Wat je uiteindelijk wil is dat mensen (de lokale bevolking of de tegenstander) jou volgen in wat jij bedenkt om jóuw einddoel te bereiken. En dat door zo min mogelijk schade te berokkenen. Daarom is het binnen C&E van belang dat we goede psychologische, sociologische en cultuurhistorische kennis in huis hebben.''

C&E is heel effectief en je hoeft er geen bommen of granaten voor te gooien.

Hoe beïnvloed je mensen?

Miriam: ''Het is bijvoorbeeld belangrijk om te weten waaraan bevolkingsgroepen waarde hechten. Daarvoor moet je een cultuur goed kennen. Als je in Mali per ongeluk een religieus gebouw beschadigt, kan het zijn dat de vlam in de pan slaat of dat je het voorgoed verpest hebt bij de bevolking. In de oorlog in Oekraïne zien we bijna dagelijks hoe Kiev succesvol beïnvloeding van de mindset toepast. Zo werden bijvoorbeeld tijdens hun Onafhankelijkheidsdag de Oekraïense culturele waarden slim in beeld gebracht en verspreid over de wereld. Het doel: verbondenheid en medeleven bij andere westerse landen opwekken. En dat werkt; Kiev zet zijn communicatiekanalen zeer effectief in.’’
Waldo: ‘’In de door Rusland bezette gebieden maakt Oekraïne ook heel handig gebruik van de partizanenstrijd. Rusland heeft namelijk de bevolking in de meeste gebieden niet achter zich. En om dan de regio in handen te houden, moet je als bezetter met harde hand de bevolking onderdrukken. Dat is heel arbeidsintensief en op de lange termijn moeilijk vol te houden. Fysiek winnen zegt dus lang niet alles; het gaat uiteindelijk óók om de bevolking – en om het cognitieve deel van de strijd. En daar komen wij om de hoek kijken.’’

Menselijk gedrag echt centraal stellen in militaire operaties is een Nederlandse vinding.

Wordt C&E nu vaker ingezet?

Miriam: ‘’Gedragsbeïnvloeding werd al door de Romeinen succesvol toegepast. Er is geen toename in het gebruik ervan, denk ik. We hebben nu wel veel meer middelen dan voorheen, zoals de digitale kanalen en social media bijvoorbeeld. Daarnaast breng je met C&E veel minder fysieke schade, slachtoffers en collateral damage toe dan met het traditionele ‘staal op staal’. Een collega zegt altijd: ‘Ik word liever beïnvloed dan neergeschoten’. En zo zien steeds meer westerse landen het ook: C&E is vaak heel effectief en je hoeft er geen bommen en granaten voor te gooien.’’
Jorn: ‘’In Mali wilden we goede contacten opbouwen met de lokale bevolking en benaderbaar zijn. Door in open, niet-gepantserde voertuigen rond te rijden en contact te maken, lukte dat. Wij kwamen erachter dat de meeste Malinezen de radio gebruikten om zich te laten informeren, maar als strijdende partijen die verbindingen platlegden ontstond er een informatie-vacuüm. Wij informeerden hen dan ook door geprinte producten. Daarnaast boden we de bevolking de mogelijkheid om via WhatsApp informatie met ons te delen.’’

PSYOPS kan gebruikmaken van misleiding en deceptie. Gebruikt Nederland die vaak?

Waldo: ‘’Tijdens het plannen van informatieoperaties neemt PSYOPS een belangrijke plaats in. Die activiteiten kunnen erg effectief zijn – uiteraard binnen de juridische grenzen die eraan gesteld zijn.’’
Jorn: ‘PSYOPS-activiteiten zijn er in vele gedaantes. Neem nou de luidspreker-operatie; een eenvoudige maar effectieve activiteit, die bijvoorbeeld in een missiegebied ingezet kan worden door er hard het geluid van aanrijdende tanks mee af te spelen. Vijandige eenheden kunnen dan denken dat jij je positie versterkt en passen dan hun tactiek erop aan of trekken zich misschien zelfs wel terug.’’
Miriam: ‘’Zo kan de luidspreker ook ingezet worden door er bijvoorbeeld grommende roofdiergeluiden mee af te spelen om ervoor te zorgen dat de lokale bevolking uit een bepaalde vallei wegblijft. Tijdens de militaire operaties die daarna volgen, voorkom je dan burgerslachtoffers. Effectieve misleiding dus. Misleiding heeft nog wel eens een negatieve connotatie, maar het is geen doel op zich. Het is een middel om een bepaald doel te bereiken, zoals in het voorbeeld. Als je dan door misleiding levens kunt sparen, is dat natuurlijk winst.’’

Hoever is de ontwikkeling van C&E in Nederland?

Miriam: ‘'Met C&E kun je ontzettend veel bereiken, maar op het gebied van technische middelen en investeringen lopen we in Nederland achter. Terwijl de NAVO wel de ogen op Nederland richt omdat wij het vakgebied succesvol naar de praktijk hebben gebracht.''
Jorn: ''Menselijk gedrag echt centraal stellen in militaire operaties is een Nederlandse vinding, en dat heeft de NAVO nu als belangrijke pijler overgenomen. Tijdens Nederlandse uitzendingen in onder andere Afghanistan en Mali stonden benaderbaarheid, interactie en coöperatie met 'de mens' in het missiegebied voorop. Dat heeft bijzonder succesvolle resultaten opgeleverd.''
Waldo: ''De Dutch Approach, de fietsende militair, Defence, Diplomacy & Development (3D); allemaal Nederlands pionierswerk.''

Join C&E, and you'll see the world.

Stel, een militair ambieert een loopbaan bij C&E. Welke mogelijkheden zijn er?

Miriam: ''Maak het kenbaar bij je loopbaanbegeleider. Daarnaast kun je contact opnemen met 1 CMI-Commando (waar de meeste C&E’ers werkzaam zijn) of binnen de landmacht met het Korps C&E om de opties te bespreken. Voor geïnteresseerde collega’s en spijkerbroeken worden er informatiedagen georganiseerd. Wij zouden graag groeien en uitbreiden, door bijvoorbeeld te investeren in professioneel uitgeruste social media-teams en forward media-teams op te zetten. Of daar voldoende geld voor beschikbaar komt, is een andere vraag, maar de wens (én noodzaak volgens ons) is er.''
Jorn: “De eenheid waar de meeste C&E’ers werkzaam zijn is opgericht ten tijde van bezuinigingen. Daardoor werken er nu weinig tot geen manschappen en korporaals binnen 1 CMI-Commando. Maar als we kijken naar de taakstelling is er wel een grote behoefte aan. In de toekomst zien we veel mogelijkheden voor deze groep om in ons vakgebied aan de slag te gaan, bijvoorbeeld als (tactische) ondersteuning op het niveau brigadegevecht.”
Waldo: ''Er is veel vraag naar ons vakgebied. Onze collega's worden dan ook vaak operationeel ingezet. En dat gaat alleen maar toenemen. Daarom geldt ook echt: Join C&E, and you'll see the world!''

Foto's: Mediacentrum Defensie